ZOBACZ
WSZYSTKIE TREŚCI NA PORTALU POWSTAJĄ WE WSPÓŁPRACY Z WIODĄCYMI OŚRODKAMI NAUKOWO-BADAWCZYMI
|
| Więcej… |
Zobacz co kryje się pod każdym
piętrem piramidy
Dr inż. Dorota Czerwińska
Katedra Żywienia Człowieka
SGGW, Warszawa
Owoce i warzywa mają tak wielką wartość odżywczą, że nie można ich pomijać w codziennej diecie. Zawierają składniki odżywcze i substancje bioaktywne o działaniu leczniczym, dlatego ich jedzenie jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania chorobom, a czasem także ich leczenia.
Na przykład karotenoidy – luteina i zeaksantyna - mogą chronić organizm przed rozwojem niektórych chorób oczu, m.in. katarakty. Jedząc owoce i warzywa bogate w te substancje, np. marchew, pomidory, szpinak, paprykę, morele, można uniknąć zaćmy i innych groźnych zmian w siatkówce oka. Lista dolegliwości, którym można przeciwdziałać jedząc owoce i warzyw jest znacznie, znacznie dłuższa.
Precz wolnym rodnikom!
Warzywa i owoce mają silne właściwości przeciwutleniające, zwane także antyoksydacyjnymi. Co to oznacza? Same dobre rzeczy. Pomagają pozbyć się z organizmu tzw. wolnych rodników, czyli niekorzystnych związków pochodzących z przemian metabolicznych. Związki te są odpowiedzialne za starzenie się, zmniejszenie odporności organizmu i powstawanie wielu chorób cywilizacyjnych, m.in.: chorób układu krążenia, nowotworów.
Na poziom zbawiennych oksydantów we krwi ma wpływ ilość spożywanych warzyw i owoców. Tę zależność dowiedziono naukowo, badając stężenie dobroczynnego dla zdrowia kwasu askorbinowego (silnego przeciwutleniacza) w osoczu. Poziom tego kwasu jest znacznie wyższy u osób jedzących codziennie kilka porcji warzyw i owoców. Tę samą zależność zaobserwowano, badając stężenie innych antyoksydantów – tokoferoli (g- tokoferol, a-tokoferol, całkowity tokoferol) i karotenoidów (b- karoten, a-karoten, b- kryptoksantyna, a-kryptoksantyna, luteina, likopen).
Nadwadze dziękujemy
Nie od dziś wiadomo, że dieta bogata w warzywa i owoce sprzyja odchudzaniu. To dlatego, że produkty z tej grupy mają bardzo niską wartość energetyczną, czyli mało kalorii. Dodatkowo są bogate w błonnik, który przyspiesza przemianę materii, reguluje trawienie i daje uczucie sytości. Najwięcej błonnika zawiera: bób, brukselka, groszek zielony, korzeń pietruszki, seler korzeniowy, a wśród owoców: agrest, jeżyny, maliny, porzeczki, truskawki.
Choroby układu krążenia za drzwi
Regularne jedzenie owoców i warzyw jest pomocne w obniżaniu stężenia cholesterolu w surowicy krwi i likwidacji nadciśnienia. To obniża ryzyko wystąpienia zawału i innych chorób układu krążenia. Skąd to wiadomo?
Przeprowadzono badania, których celem było określenie wpływu ilości spożywanych owoców i warzyw na możliwość wystąpienia chorób układu krążenia. Przez cztery tygodnie uczestnicy jednej grupy badanych codziennie spożywali posiłki zawierające 400 g owoców i warzyw oraz 200 ml soków owocowych, w drugiej grupie było ubożej: tylko 100 g warzyw i owoców. Diety nie różniły się niczym innym: ani zawartością energii, ani tłuszczu. Dowiedziono w ten sposób, że osoby z pierwszej grupy miały znacznie mniejszą zawartość cholesterolu. To działa! Szczególnie warto przyjaznym okiem spojrzeć na grejpfruty. Obniżają stężenie cholesterolu we krwi, więc są cenne w profilaktyce miażdżycy i innych chorób sercowo-naczyniowych.
Podobnie rzecz się ma ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia udaru mózgu. Im więcej warzyw, szczególnie kapustnych (brokuł, kalafior, brukselka, brukiew) i zielonolistnych, tym mniejsze ryzyko.
Wrogowie nowotworów
Zdaniem naukowców owoce i warzywa są także źródłem składników mogących zapobiegać chorobom nowotworowym (zwłaszcza nowotworom przewodu pokarmowego). Wykazano, że dieta bogata w świeże owoce cytrusowe i surowe warzywa, szczególnie czosnkowe, zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe przełyku i żołądka.
Bardzo pomocne w walce z nowotworami są pomidory. Stwierdzono, że osoby, które jedzą ich dużo, znacznie rzadziej chorowały na nowotwory, w porównaniu z osobami, których dieta była w nie uboga. Pomidory zwierają likopen (dlatego są czerwone) i wiele innych przeciwutleniaczy, dzięki czemu znacząco obniżają poziom wolnych rodników w organizmie, a to zmniejsza ryzyko rozwoju komórek nowotworowych.
Działanie antynowotworowe mają także glikozydy. Bogate w nie są warzywa kapustne: kalafior, kalarepa, brokuł, jarmuż, kapusta.
Owocem do zadań specjalnych jest grejpfrut. Zawarte w nim terpeny nie tylko zapobiegają powstawaniu zmian nowotworowych, ale także potrafią zwalczać już istniejące komórki rakowe!!!
Jedząc owoce i warzywa, można także przeciwdziałać pojawieniu się choroby nowotworowej układu moczowego. Tu szczególnie wskazane są mandarynki i warzywa z rodziny krzyżowych, głównie kalafiory.
Pogromcy bakterii
Owoce cytrusowe zawierają fitoncydy niszczące drobnoustroje. Podobne bakteriobójcze działanie ma czosnek. Jabłka chronią organizm przed niekorzystnym wpływem stresu. Zwiększają także skuteczność mechanizmów obronnych. Dotyczy to przede wszystkim odporności na wirusy i bakterie.
Susz owoce, susz
Nie tylko surowe owoce są dobre dla naszego zdrowia. Równie korzystne są owoce suszone. Częste ich spożywanie reguluje pracę przewodu pokarmowego, pomaga utrzymać równowagę kwasowo-zasadową, świetnie wpływa na cerę, do tego znacząco poprawia samopoczucie. Suszone morele znajdują zastosowanie w leczeniu chorób nerek i nadciśnienia.
Jak widać warto jeść owoce i warzywa, warto je także mieszać kolorystycznie. Dlaczego? Patrz tekst: Roślinna gra w kolory.
choroby
