Kwasy omega-3 należą do kwasów wielonienasyconych i są to przede wszystkim kwas alfa-linolenowy (ALA) oraz kwas DHA (dokozaheksaenowy) i kwas EPA (eikozapentaenowy). Pierwszy w z nich występuje w orzechach włoskich, siemieniu lnianym, oleju rzepakowym i oleju sojowym, natomiast dwa pozostałe obecne są w tłustych rybach morskich oraz wodorostach. Kwasy te, mimo że obecne w wymienionych produktach spożywczych, rzadko występują w diecie przeciętnego konsumenta, co powoduje znaczący wzrost udziału kwasów omega-6 do omega-3. A to z kolei, jak sugerują badania, zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości pociągając za sobą wystąpienie chorób współistniejących.
Ważność kwasów omega-3 wynika z szeregu korzystnych działań na organizm człowieka, ponieważ wpływają one pozytywnie na funkcjonowanie układu immunologicznego, układu nerwowego, ale także zmniejszają ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca, nadwagi i otyłości, mają działania antyalergiczne, antydepresyjne, antyneurodegeneracyjne oraz przeciwnowotworowe. Dodatkowo DHA jest szczególnie istotny dla właściwego funkcjonowania mózgu i do budowy neuroprzekaźników, czyli cząsteczek odpowiadających za przesyłanie informacji w organizmie. Z kolei EPA hamują rozwój nowotworów, wpływają na kurczliwość naczyń krwionośnych i wykazują działania przeciwzapalne.
Z wyżej wymienionych powodów, bardzo istotna jest właściwa podaż kwasów omega-3 w diecie, która według zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia, powinna wynosić 250 mg EPA i DHA (łącznie) na dzień. Taką ilość kwasów dostarcza np. 50-100 g łososia spożytego 2 razy w tygodniu, co w przypadku populacji polskiej jest trudne do uzyskania ze względu na niskie spożycie ryb. Dlatego należy rozważyć konsultację z lekarzem, który zleci suplementację olejem rybim lub algami morskimi.
Autor: Artur Kiełb
Źródła:
Wcisło, T., & Rogowski, W. (2006). Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie człowieka. In Cardiovascular forum (Vol. 11, No. 3, pp. 39-43).
Materac, E., Bodek, K. H., & Marczyński, Z. (2013). Zastosowanie kwasów tłuszczowych omega-3 w profilaktyce i terapii chorób. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 46(3).
Marciniak-Lukasiak, K. (2011). Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3. Żywność Nauka Technologia Jakość, 18(6).
Simopoulos, A. P. (2016). An increase in the omega-6/omega-3 fatty acid ratio increases the risk for obesity. Nutrients, 8(3), 128.
Gutiérrez, S., Svahn, S. L., & Johansson, M. E. (2019). Effects of omega-3 fatty acids on immune cells. International journal of molecular sciences, 20(20), 5028.
Jarosz M. Normy Żywienia Dla Populacji Polski. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2020.