ZOBACZ
WSZYSTKIE TREŚCI NA PORTALU POWSTAJĄ WE WSPÓŁPRACY Z WIODĄCYMI OŚRODKAMI NAUKOWO-BADAWCZYMI
|
| Więcej… |
Zobacz co kryje się pod każdym
piętrem piramidy
Sylwia Gudej
Polskie Towarzystwo Dietetyki
Co to jest żywność koszerna? Czym jest kaszrut? Jakie mięso może jeść pobożny wyznawca judaizmu? Czyli żydowska kuchnia... od kuchni
Żywność przygotowana zgodnie z zasadami kultury żydowskiej określana jest mianem „koszerna", a zbiorem praw religii żydowskiej odnoszącym się do żywności jest kaszrut. Kaszrut jest przestrzegany, ponieważ tak głosi Tora – najważniejszy tekst objawiony judaizmu. Termin „kaszrut" wywodzi się z języka hebrajskiego, gdzie „kaf-szin-resz" oznacza „zgodny", „właściwy" czy „dostosowany".
Co to jest żywność koszerna?
Jest to żywność, która została przygotowana zgodnie z religią żydowską i może być spożywana przez wyznawców judaizmu. Mianem „koszerny" mogą być również określane przedmioty użytku codziennego. Jednak słowem tym nie określa się stylu czy mody na coś. Restauracja serwująca dania w stylu koszernym może jedynie bazować na przepisach tradycyjnej kuchni żydowskiej i wcale nie przygotowywać żywności zgodnie z prawami judaizmu.
Prawa koszerności
Podstawowe regulacje dotyczące diety wyznawców judaizmu odnoszą się do: zasad uboju i gatunku spożywanych zwierząt, niełączenia produktów mięsnych i mlecznych, zakazu konsumpcji krwi, niektórych tłuszczów (m.in. okalających narządy wewnętrzne) i nerwów (np. nerwu kulszowego) oraz restrykcji odnośnie produktów gronowych. Prawa koszerności mówią również o odpowiednim sposobie przygotowywania potraw, a także o wszystkich urządzeniach, które mają kontakt z żywnością.
Koszerne mięsa
Zgodnie z zapisem w Torze koszernymi gatunkami zwierząt są przeżuwacze z rozdzielonymi kopytami, czyli na przykład dozwolonym mięsem jest mięso krów, a niedozwolonym – wieprzowina czy mięso królika. Spośród ryb dozwolone są te posiadające łuski i płetwy, natomiast zakaz konsumpcji dotyczy ryb, które ich nie mają (np. węgorze) oraz wszystkich skorupiaków. Spożywać można wszystkie gatunki ptactwa domowego. Jedną z zasad koszerności, zawartą w kaszrucie, jest też odpowiedni ubój zwierząt (szechita). Odnośnie zwierząt stadnych i pasących się obowiązuje zakaz spożywania tych, które padły oraz które są chore. W związku z tym, że tradycja żydowska zakazuje spożycia krwi (ssaków i ptaków, nie dotyczy to ryb), bardzo ważnym etapem uboju jest szybkie i całkowite odprowadzenie krwi z tuszy zabitego zwierzęcia – jest to warunek, aby mięso było uznane za koszerne. Pozostała krew musi być usunięta z mięsa takimi metodami, jak odparowanie, odsączanie czy solenie.
Inne produkty spożywcze
Warzywa i owoce, a także zboża są koszerne, jeśli są wolne od owadów, które zgodnie z Torą nie są koszerne. Ta sama zasada stosuje się do przypraw. Ważny jest zatem sposób przygotowywania warzyw i owoców – należy je dobrze obejrzeć i dokładnie umyć, aby były wolne od wszelkich owadów. Mleko jest koszerne, jeśli pochodzi od koszernych zwierząt. Tak samo jaja – koszerne są te od koszernego ptactwa. Miód uznawany jest za koszerny, chociaż pszczoły jako owady nie są koszerne. Wszystkie wina i napoje gronowe zawsze powinny posiadać certyfikat koszerności.
Zasada niełączenia
Kaszrut mówi o zakazie spożywania jednocześnie produktów mlecznych i mięsnych, wskazuje również na to, aby produkty te nie były spożywane w krótkim czasie po sobie – należy odczekać od 3 do 6 godzin. Dopuszcza się jednak spożywanie łącznie produktów mlecznych z rybami, a także z jajami. Zasady niełączenia produktów mięsnych i mlecznych dotyczą również naczyń i urządzeń użytych do kontaktu z nimi – naczynia używane do przygotowania czy spożywania produktów mlecznych nie mogą mieć kontaktu z produktami mięsnymi. Produkty roślinne (bez dodatku mleka czy mięsa), a także koszerne jaja, ryby i miód należą do kategorii żywności „parwe", czyli neutralnej. Oznacza to, że można je łączyć zarówno z produktami mięsnymi, jak i mlecznymi.
Certyfikowanie żywności
Przestrzeganie zasad kaszrutu ułatwia certyfikowanie żywności koszernej. Symbolem koszerności na produkcie żywnościowym jest najczęściej litera „K". Organizacje żydowskie udostępniają również listy zatwierdzonych przez nie producentów produktów koszernych. W celu uzyskania całkowitej pewności, że dana żywność jest koszerna, należy dokładnie zapoznać się z etykietką – jeżeli jest na niej informacja, że produkt jest koszerny, to w całości jest koszerny (koszerne są jego składniki, jak i sposób przygotowania).
diety
