Id kategorii - 53
Itemid - 130
view - article
id - 133
referer -
uri - /ryby-pywajce-skarby
boś

ZOBACZ

Programy
i kampanie Fundacji

WSZYSTKIE TREŚCI NA PORTALU POWSTAJĄ WE WSPÓŁPRACY Z WIODĄCYMI OŚRODKAMI NAUKOWO-BADAWCZYMI

pointer_zobaczZdrowo jem, więcej wiem!
projekt edukacyjny

pointer_zobaczPostaw na słońce
konkurs badawczy

pointer zobaczTradycyjny sad
konkurs grantowy

pointer zobaczFilmeko
konkurs filmowy

pointer zobaczAkademia Fundacji BOŚ
konkurs grantowy

Więcej…

Aktualna kampania

PG baner strona APZ

Piramida zdrowego
żywienia

Zobacz co kryje się pod każdym
piętrem piramidy

boś

Postaw na Słońce

PNS 7 logo

Proszę zarejestrować się w serwisie przed zapiseaniem się na listę wysyłkową.
No account yet? Register

Ryby - pływające skarby

bialko ryby plywajace skarby 02

mgr inż. Magdalena Siuba
Instytut Żywienia i Żywności

W Polsce niedoceniane i rzadko spożywane, choć to znakomite źródło łatwo przyswajalnego białka i wielu innych składników odżywczych. Ostatnio też niesłusznie posądzane o szkodliwy wpływ na zdrowie ze względu na zanieczyszczenia. Warto odkryć je na nowo i wprowadzić na stałe do rodzinnego jadłospisu.

Wśród produktów spożywczych, które z uwagi na swoją wysoką wartość odżywczą powinny znaleźć się w diecie dziecka, są ryby. Zarówno morskie, jak i słodkowodne są skarbnicą wielu makro- i mikroelementów stanowiących o zdrowiu i dobrej kondycji organizmu.

Bezcenne skarby wód

Ryby są przede wszystkim źródłem pełnowartościowego białka (czyli zawierającego wszystkie niezbędne aminokwasy, których organizm człowieka nie jest w stanie sam wytworzyć). Białko ryb jest lekkostrawne i lepiej przyswajalne od białka mięsa drobiowego, wołowego czy wieprzowego. Poza tym ryby zawierają znaczną ilość niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) z rodziny omega-3 i omega-6, czyli tzw. dobrych tłuszczów. Odgrywają one istotną rolę m.in. w rozwoju i funkcjonowaniu mózgu, poprawiają pamięć i koncentrację, a także chronią młody organizm przed rozwojem chorób serca w późniejszym wieku. Ryby są również źródłem wielu składników mineralnych, takich jak: wapń, potas, magnez, selen, fosfor, żelazo, jod, miedź, kobalt, oraz witamin: A, D, E, C i witamin z grupy B.

W diecie dziecka

Ze względu na zawartość wielu ważnych składników odżywczych, potrzebnych do prawidłowego rozwoju młodego organizmu, zaleca się, aby ryby były spożywane 2-3 razy w tygodniu zamiast mięsa. Ważny jest również sposób ich przyrządzenia. Smażenie ryb, choć najbardziej popularne, nie jest zalecane z uwagi na duży dodatek tłuszczu do ich przyrządzenia. Ryby najlepiej jest piec lub gotować, wtedy zachowają one swoją wartość odżywczą, a my będziemy mieli pewność, ze dziecko nie spożywa nadmiernej ilości tłuszczu. Ryby wędzone oraz konserwy rybne zawierają natomiast znaczne ilości sodu, dlatego ich spożycie powinno być rzadsze niż ryb świeżych.

Chude i tłuste

Zawartość tłuszczu w rybach waha się od 0,5 proc. w rybach chudych do ponad 20 proc. w rybach tłustych. Zalecane jest spożywanie przez dzieci szczególnie tłustych ryb morskich (m.in. makrela, śledź, sardynka, łosoś), ponieważ to właśnie one zawierają najwięcej NNKT. W poniższej tabeli zostały przedstawione wybrane gatunki ryb z uwzględnieniem zawartości tłuszczu i kaloryczności.

Rodzaj ryby

Zawartość tłuszczu

(g/100 g produktu)

Kaloryczność

(kcal/100 g produktu)

Mintaj świeży

0,6

73

Dorsz świeży

0,7

78

Szczupak świeży

0,8

82

Sola świeża

1,4

83

Flądra świeża

1,8

83

Halibut biały świeży

1,9

98

Pstrąg strumieniowy świeży

2,1

97

Morszczuk świeży

2,2

89

Karp świeży

4,2

110

Tuńczyk świeży

4,6

137

Pstrąg tęczowy świeży

9,6

160

Sardynka

9,6

169

Śledź świeży

10,7

161

Makrela świeża

11,9

181

Łosoś świeży

13,6

201

Śledź solony

15,4

217

Węgorz świeży

24,5

278

Dane pochodzą z książki H. Kunachowicz, I. Nadolnej, B. Przygody i K. Iwanow pt. Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych, IŻŻ, Warszawa 1998.

Czy mogą nas truć?

Ważną kwestią jest sprawa zanieczyszczenia ryb rtęcią, ołowiem i dioksynami. Choć słyszy się o wielu niebezpiecznych skutkach spożycia ryb zawierających ww. szkodliwe substancje, to jednak często informacje te nie są zgodne w rzeczywistością. Oczywiście, ryby mogą zawierać zanieczyszczenia, jednak ich poziom jest dużo niższy, niż poziom, który mógłby powodować jakiekolwiek niebezpieczeństwo dla zdrowia, co zostało potwierdzone w badaniach naukowych. Dlatego nie należy rezygnować z ich spożywania.

Rybne BHP

Ryby w sklepach nie zawsze są świeże, dlatego dobrze obejrzyjmy całą rybę zanim ją kupimy. Uwagę trzeba zwrócić na: zapach, który nie powinien być nieprzyjemny; łuski powinny być lśniące, wilgotne i trzymające się skóry; skrzela powinny mieć czerwoną barwę i nie zawierać śluzu; płetwy powinny być sprężyste, nie zeschnięte. Ryby dość szybko się psują, dlatego też świeże przechowujemy w lodówce nie dłużej niż 24 godziny, a mrożone chronimy przed rozmrożeniem (ich ponowne zamrożenie może wiązać się z rozwojem szkodliwych, powodujących zatrucia pokarmowe, bakterii).

Pamiętaj, że:

  • ryby są źródłem pełnowartościowego białka niezbędnego do budowy tkanek organizmu;
  • ryby dostarczają wielu witamin i składników mineralnych wpływających na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, krwionośnego, kostnego, odpornościowego;
  • szczególnie tłuste ryby morskie są bogate w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 i omega-6 - odgrywają one istotną rolę w rozwoju i funkcjonowaniu mózgu, wspomagają pamięć i koncentrację;
  • zaleca się spożywanie ryb 2-3 razy w tygodniu, zastępując nimi porcję mięsa;
  • spożywanie ryb przez dziecko w odpowiedniej ilości chroni jego organizm przed wystąpieniem wielu chorób dietozależnych (otyłość, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, cukrzyca typu 2 i osteoporoza) w wieku późniejszym.